Wereldwateruitdaging: dringend behoefte aan gezamenlijke actie

Gegevens

Nummer: 2024/106

Publicatiedatum: 16 september 2024

Auteur: Redactie

Rubriek: Nieuws

De VN doet een nieuwe en dringende oproep tot onmiddellijke gezamenlijke actie om de zoetwatervoorraden veilig te stellen, de achteruitgang van het aquatische leven om te keren en de gezondheid van de waterecosystemen van de wereld te herstellen.

De recente rapporten die op woensdag 28 augustus 2024 door de Verenigde Naties zijn gepubliceerd, benadrukken op indringende wijze de dreigende crisis waarmee de zoetwatervoorraden in de wereld worden geconfronteerd. Deze crisis wordt gekenmerkt door een zorgwekkende afname van de beschikbare hulpbronnen en een verslechtering van de kwaliteit ervan. Belangrijke duurzame ontwikkelingsdoelstelling nummer 6, die iedereen tegen 2030 toegang tot water en sanitaire voorzieningen wil garanderen, lijkt steeds verder buiten bereik.

Klimaatverandering en menselijke verantwoordelijkheid

Een reeks alarmerende indicatoren benadrukt de kritieke uitdagingen waar de wereld voor staat. De aanzienlijke afname van het debiet van rivieren in meer dan 400 stroomgebieden, waardoor mogelijk 107 miljoen mensen worden getroffen, benadrukt de omvang van de watercrisis. Klimaatverandering, landontginning en massale ontbossing voor landbouw en verstedelijking zijn belangrijke factoren die bijdragen aan deze afname van het debiet en aan zorgwekkende watertekorten.

Schade door waterbouwkundige constructies

De toenemende bouw van dammen en reservoirs in regio's als Zuidoost-Azië en China zorgt weliswaar voor een zekere mate van voedselzekerheid, maar heeft schadelijke gevolgen voor ondergrondse watervoerende lagen, de waterkwaliteit en de biodiversiteit van aquatische ecosystemen. Deze kunstmatige structuren verstoren de natuurlijke ecosystemen van rivieren en meren en concentreren schadelijke voedingsstoffen uit de landbouw, waardoor de verontreiniging van het water verergert.

Aantasting van de waterkwaliteit en schade aan de biodiversiteit

De achteruitgang van rivieren en waterlichamen wereldwijd, met zorgwekkende niveaus van troebelheid en eutrofiëring, bedreigt honderden miljoenen mensen en de biodiversiteit die afhankelijkheid is van deze ecosystemen. Meren, de belangrijkste bronnen van onbevroren oppervlaktewater, worden geconfronteerd met een algemene achteruitgang, verergerd door hoge niveaus van verontreinigende stoffen afkomstig van menselijke activiteiten, zoals intensieve landbouw en stedelijke en industriële emissies. Het is essentieel om de cruciale materialiteit van aquatische ecosystemen te benadrukken, in het bijzonder mangroves, die verontreinigende stoffen filteren en koolstof opslaan. De voortdurende achteruitgang van deze ecosystemen, vooral in Zuid-Azië, vraagt om dringende actie om ze te behouden.

Afnemende financiering voor aquatische milieus

Ondanks toenemende toezeggingen om aquatische ecosystemen te beschermen, wijzen de rapporten op een daling van de werkelijke uitgaven op dit gebied. Het is van cruciaal belang dat beleidsmakers zich volledig bewust worden van de gevolgen van de achteruitgang van zoetwaterbronnen en de onschatbare waarde voor de mensheid erkennen van de goederen en diensten die van deze ecosystemen afkomstig zijn. Volgens de VN vereist de uitweg uit deze crisis gezamenlijke inspanningen op wereldschaal om te zorgen voor eerlijke toegang tot water en om deze hulpbron, die essentieel is voor het overleven van de planeet, te behouden.

Enkele cijfers over de indicatoren van SDGs 6

6.1.1. DRINKWATER: 2,2 miljard mensen (bijna één persoon op vier wereldwijd) zullen in 2022 geen toegang hebben tot veilig drinkwater.

6.2.1a SANITATIE: 3,5 miljard mensen zullen geen toegang hebben tot veilig beheerde sanitaire voorzieningen en 419 miljoen mensen zullen in 2022 open defecatie toepassen (43% van de wereldbevolking).

6.2.1b HYGIËNE : in 2022 zullen 2 miljard mensen geen basisvoorziening hebben om thuis handen te wassen met zeep en water (25% van de wereldbevolking).

6.3.1. Afvalwater: slechts 27% van het industriële afvalwater wordt veilig behandeld (gebaseerd op beperkte gegevens van 22 landen). 42% van het huishoudelijk afvalwater wordt niet veilig behandeld.

6.3.2 WATERKWALITEIT : 56% van de gecontroleerde waterlichamen in 120 landen werd geclassificeerd als van "goede kwaliteit". Tegen 2030 zouden de gezondheid en de bestaansmiddelen van 4,8 miljard mensen in gevaar kunnen zijn als de huidige controle van de waterkwaliteit niet wordt verbeterd.

6.4.1 EFFICIËNTIE VAN HET WATERGEBRUIK: Tussen 2015 en 2021 is de wereldwijde efficiëntie van het watergebruik met 19,3% gestegen. Ongeveer 58% van de landen heeft nog steeds een lage waterefficiëntie, met minder dan USD 20 aan toegevoegde waarde voor elke m³ water die in de loop der tijd door alle economische activiteiten wordt gebruikt.

6.4.2 WATERSPANNING: Ongeveer 10% van de wereldbevolking leeft in landen met een hoge en kritische mate van waterstress in 2021.

6.5.1 GEÏNTEGREERD BEHEER VAN WATERRESOURCES : de wereld zal niet voor 2049 komen tot duurzaam waterbeheer. 40% van de landen blijft achter, met een beperkte capaciteit om de concurrerende vraag tussen sectoren in evenwicht te brengen en de toenemende druk het hoofd te bieden.

6.5.2 OVERZIJDSE SAMENWERKING: Slechts 43 van de 153 VN-lidstaten die grensoverschrijdende wateren delen, hebben operationele overeenkomsten die 90% of meer van hun gedeelde rivieren, meren en waterhoudende grondlagen bestrijken. Ten minste 20 landen hebben geen regelingen voor het delen van grensoverschrijdende wateren.

6.6.1 ECOSYSTEMEN : In meer dan 90 van de 185 landen worden één of meer soorten watergerelateerde ecosystemen aangetast. Het debiet van rivieren is aanzienlijk afgenomen in 402 stroomgebieden over de hele wereld, waar ongeveer 107,5 miljoen mensen wonen.

6.a.1 INTERNATIONALE SAMENWERKING: De steunbetalingen aan de watersector zijn tussen 2015 en 2022 met 5% gedaald. Een derde van de landen meldde dat donorfondsen slecht zijn afgestemd op nationale plannen voor de watersector, de overgrote meerderheid in lage-inkomenslanden.

6.b.1 DEELNEMING: minder dan een derde van de 106 landen die reageerden op het onderzoek gaven aan dat lokale gemeenschappen op grote schaal deelnemen aan de besluitvorming in de water- en sanitatiesector.

Alexandre Wastiaux en Olivier Cizel (inzet), Permanente Code Milieu en Overlast

Dit document is automatisch vertaald met Deepl.